Begrippenlijst

Hoofdinhoud

A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  Z

 

A

Afwikkelingsbewindvoerder

Degene die volgens het testament de nalatenschap mag verdelen.

Akte van overlijden

Document vanuit de Gemeente waarin het overlijden van een persoon is vastgelegd.

As-bestemming

De keuze wat er met de as gebeurt. Bijvoorbeeld uitstrooien, bewaren of een combinatie daarvan.


B

Begunstigde

De persoon die het recht heeft iets te ontvangen. Bijvoorbeeld een uitkering van een levensverzekering.

BEM-Clausule (Belegging Erfenis en ander gelden Minderjarigen)

Een speciale rekening voor een kind jonger dan 18 jaar. Opnemen van geld is niet mogelijk, tenzij er toestemming is van de rechter.

Beneficiair aanvaarden

De erfenis wordt aanvaard en de erfgenamen proberen alle schulden te betalen. Blijft er geld over, dan krijgen de erfgenamen dit. Blijven er schulden over, dan is de erfgenaam niet verplicht deze met eigen geld te betalen. 

Beschikking

Een uitspraak van de rechter in een procedure die begint met een verzoekschrift.

Beschikkingsbevoegd

De bevoegdheid om rechtshandelingen te verrichten, zoals het verkopen van een auto of het vestigen van een hypotheek. 

Bewindvoerder

Iemand die voor een deel of voor het geheel de geldzaken van een ander beheert.

Bijzonder beheer

De afdeling van de bank die het dossier overneemt bij problemen, zoals een achterstand of een overlijden

Boedelbeschrijving

Een overzicht van de bezittingen en schulden van de overledene op het moment van overlijden.

Boedelbijdrage

Een vergoeding die de vereffenaar in rekening kan brengen aan derde voor bepaalde werkzaamheden.

Boedelnotaris

Een notaris die opdracht heeft gekregen om een nalatenschap af te wikkelen.

Boedelregister

Een openbaar register van de rechtbank waarin feiten inzake een nalatenschap zijn genoteerd, zoals aanvaardingen, verwerpingen en betrokken notarissen.

 

C

Centraal Testamenten Register (CTR)

Het landelijk register waarin wordt bijgehouden of, door wie, wanneer en bij welke notaris een testament of andere akte des doods is opgemaakt.

Codicil

Een handgeschreven tekst waarin je bepaalde spullen zoals sieraden of boeken worden kan nalaten aan iemand.

Concurrente schulden

Een vordering zonder voorrang op grond van de wet.

Curator

Iemand die door de rechtbank wordt aangewezen om alle persoonlijke zaken en geldzaken te beheren van iemand die dat niet zelf kan. 

 

D

Dagvaarding

Een officiële, schriftelijke oproep om voor een rechtbank te verschijnen en waarin iemand zijn eis formuleert.

Decharge

Een verklaring dat iemand zijn taak naar behoren heeft uitgevoerd. 

 

E

Eigen bijdrage

Het bedrag dat u zelf moet betalen voor de kosten van de advocaat, indien u gebruikt maakt van gefinancierde rechtsbijstand. 

Erfbelasting

Een belasting over wat je ontvangt uit een erfenis.

Erfgenaam

Iemand die op grond van een testament of de wet recht heeft op (een stuk van) de erfenis. 

Erfgenamenonderzoek

Een onderzoek om te achterhalen wie de erfgenamen van een overledene zijn.

Erflater

De persoon die is overleden.

Europese erfrechtverklaring

Een document waarin vaststaat wie de erfgenamen zijn en/of wie een erfenis mogen afwikkelen, dat werkt in de Europese lidstaten aan te tonen.

Executeur

Een persoon die door een overledene bij testament is benoemd om na het overlijden bepaalde taken uit te voeren.

 

G

Gemeenschap van goederen

Wanneer bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap bezittingen en schulden gedeeld worden. 

Gift

Wanneer iemand iets geeft aan een ander. Bijvoorbeeld een geldbedrag, maar het kan bijvoorbeeld ook een kwijtschelding zijn. 

Griffierecht

De kosten die aan de rechtbank betaald moet worden om een procedure te starten.

 

H

Huwelijkse voorwaarden

De afspraken die partners maken over hun bezittingen en schulden wanneer ze gaan trouwen. Dit is vastgelegd door een notaris.

 

I

Inkorting

Er wordt een geldbedrag bij een ander weggehaald om een legitieme portie uit te kunnen betalen.

 

 

K

Kindsdeel

Het deel van de erfenis dat volgens de wet naar het kind gaat als een van de ouders overlijdt en er geen testament is.

Kosteloze vereffening

Een vereffening waarbij de kosten van publicaties en griffierechten door de Staat worden betaald. De plicht tot het vereffenen van de nalatenschap blijft bestaan.

Koude uitsluiting

De partners spreken bij de huwelijkse voorwaarden af dat er geen gemeenschap van goederen ontstaat. Het vermogen blijft privé.

 

L

Langstlevende

De echtgenoot of geregistreerd partner die achterblijft na een overlijden. 

Legaat

De toewijzing van een bepaald onderdeel uit de erfenis via een testament aan iemand. Vaak een geldbedrag of bepaalde zaak, maar er is veel meer mogelijk. 

Legataris

Degene die een legaat krijgt volgens het testament. 

Legitieme portie

Het wettelijke erfdeel van een kind. Hier heeft het kind altijd recht op, zelfs als het kind onterfd is.

Legitimaris

De kinderen van de overledene die recht hebben op een bepaald wettelijk erfdeel, de legitieme portie. 

Levensverzekering

Een verzekering die geld uitkeert bij het overlijden van een bepaald persoon. 

Lichte vereffenaar/vereffening

De nalatenschap is door een of meer erfgenamen beneficiair aanvaard. Tenzij een bepaalde uitzondering van toepassing is, moeten de erfgenamen samen de nalatenschap afwikkelen. 

 

M

Mentor

Bij mentorschap regelt een mentor de verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van iemand die dat zelf niet kan.

 

 

O

Onterven

In het testament wordt iemand uitgesloten als erfgenaam. In het geval van kinderen blijft het recht op de legitieme portie bestaan.  

Onwaardigheid

In de wet bepaalde omstandigheden waaronder iemand wordt uitgesloten van vererving, bijvoorbeeld doodslag. 

Ouderlijke boedelverdeling

Onder het oude erfrecht gebruikelijke manier om de vererving te regelen. De langstlevende verkrijgt alle goederen en schulden en de kinderen krijgen een niet-opeisbare vordering ter grootte van hun erfdeel.  

 

P

Pauliana

Bepaalde rechtshandelingen die tot benadeling van schuldeisers hebben geleid, kunnen worden teruggedraaid door middel van een vernietiging. Bijvoorbeeld geld weggeven vlak voor overlijden.

Plaatsvervulling

Wanneer een erfgenaam niet kan of wil erven, wordt zijn plaats vervuld door de kinderen. 

Preferente schulden

Vorderingen die op grond van de wet eerst worden betaald, vóór concurrente vorderingen. Bijvoorbeeld de meeste belastingschulden of de uitvaartkosten. 

 

Q

Quasi legaat

Een schenking of een gift die niet officieel als legaat wordt gezien, maar volgens de wet in bepaalde gevallen wel zo mag worden behandeld.  

 

R

Rijksvastgoedbedrijf (RVB)

Onderdeel van de Nederlandse overheid die onder andere als taak heeft onbeheerde nalatenschappen af te wikkelen. 

 

S

Samenlevingscontract

Een overeenkomst waarin afspraken wordt gemaakt tussen samenwoners, meestal over gezamenlijke kosten en wat er gebeurt na overlijden. 

Schenking

Een overeenkomst waar de ene partij iets van waarde geeft aan de andere partij zonder tegenprestatie oftewel ‘om niet’. 

 

T

Terugkoopregeling

Een contractuele bepaling waarin de verkoper het recht bedingt om de woning terug te kopen. 

Testament

Een document waarin iemand vastlegt wie de erfgenamen zijn en wat er bij overlijden moet gebeuren met zijn of haar nalatenschap. 

Testamentaire bewindvoerder

Degene die in een testament wordt aangewezen om het erfdeel van een erfgenaam te beheren tot een bepaalde datum of gebeurtenis. 

Testamentaire last

De overledene legt de erfgenamen een bepaalde verplichting op in zijn testament. 

Toevoeging

Gefinancierde rechtsbijstand voor mensen met een laag inkomen. Zie voor meer informatie https://www.rechtsbijstand.nl/.

Tweetrapsmaking

Een bepaling in een testament waarin iemand als erfgenaam wordt aangewezen, maar ook dat het erfdeel op bijvoorbeeld het moment van overlijden automatisch doorgaat naar andere aan te wijzen erfgenamen.

 

U

Uiterste wilsbeschikking

Dit is een synoniem voor testament. 

Uitvaartkosten

De kosten die komen kijken bij een crematie of begrafenis. Ook wel kosten van lijkbezorging genoemd.

 

V

Verblijvingsbeding

Een afspraak die wordt vastgelegd in een samenlevingsovereenkomst, waarin bepaald wordt dat de samenwoner het recht heeft op bepaalde spullen van degene die overlijdt. Gebruikelijk is de helft van de woning, zodat de overlevende samenwoner de volledig woning in eigen krijgt. 

Vereffenaar

Een of meerdere personen die wettelijk verplicht zijn de nalatenschap af te wikkelen. 

Vereffening

Het wettelijke proces waarbij de volledige nalatenschap wordt afgewikkeld om de schulden zoveel mogelijk te betalen. 

Vereffeningskosten

De uitgaven die noodzakelijk zijn bij de afwikkeling van een nalatenschap en als eerste worden betaald. 

Verklaring van erfrecht

Een document dat door een notaris wordt opgesteld waarin staat wie de erfgenamen zijn. 

Verwerpen

Een keuze waarbij de gehele erfenis wordt afgewezen. 

Volmacht

Het document waarmee u een ander de bevoegdheid geeft om namens u bepaalde handelingen te verrichten. 

Vonnis

Een rechterlijke uitspraak in een procedure die begint met een dagvaarding.

Vordering vooroverlijden

Door de wettelijke verdeling of ouderlijke boedelverdeling heeft de langstlevende ouder een schuld aan de kinderen. Voor de kinderen is dit dan een vordering op de ouder. De waarde van deze vordering wordt berekend op het moment van overlijden van de overledene.

Vruchtgebruik

Het recht om bezittingen van iemand anders te gebruiken. Vaak een recht van bewoning of een vruchtgebruik van de hele erfenis.  

 

W

Wettelijke verdeling

Wanneer er geen testament is opgesteld, dan erft de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner alle goederen en schulden. De kinderen van de overledene krijgen een vordering op de langstlevende, ter grootte van hun kindsdeel. 

Wilsrechten

Bepaalde rechten die kinderen hebben in het geval de wettelijke verdeling van toepassing is. Bijvoorbeeld de bevoegdheid om afgifte van bepaalde goederen van de langstlevende of stiefouder af te dwingen.

 

Z

Zuiver aanvaarden

De keuze dat de erfenis volledig aanvaard wordt. De erfgenaam staat met het privévermogen in voor de schulden van de nalatenschap. 

Zware vereffenaar

De rechtbank benoemt een vereffenaar die de nalatenschap volledig afwikkelt. De zware vereffenaar heeft meer verplichtingen dan bij een lichte vereffening.